ATÖLYE ÇALIŞMALARI
  
 
Proje kapsamında Şahmuratlı Köy'ünde 24 Nisan'da kadınlarla toplantı düzenlenerek güneş ocakları, kurutma üniteleri ve mekan ısıtma falliyetleri ile ilgili olarak tartışmalar yapıldı ve bundan sonraki aktivitelerin planları belirlendi. Bu toplantıya ODTÜ'den Françoise Summers, Özgecan Canarslan, Neşen Sürmeli ve Şahmuratlı Köy'ünden 18 haneyi temsil etmek üzere toplam 23 kişi katıldı.

Proje geliştirme aşaması ve düzenlenen saha araştırmalarından sonraki bu toplantıda katılımın artması oldukça sevindiriciydi. Toplantıda, güneş tutulmasında yapılan ilk gösterimden sonra güneş enerjisinin kullanımı konusunda yerel ilginin ve faaliyetlere katılma konusunda bayanların istekliliğinin arttığı gözlendi. Köy'den katılan 18 kişi arasından Nevin Erciyes, Ayşe Muratdağı ve Solmaz Babayiğit faaliyetlerin organizasyonunda sorumlu olacak ekip liderleri olarak belirlendi.

Güneş ocaklarının tümünün ve kurutma ünitelerinin köye nakliyesinden sonra etkili ve hızlı bir şekilde kullanılmaya başlamaları amacıyla Haziran ayından itibaren haftanın Cuma günü kolaylaştırıcı aktiviteler olarak, atölye çalışması yapılması ve böylece bu tekniklerle üretilebilcek ürünlerin neler olabileceği ve nasıl üretilebileceği konusunda tecrübelerin edinilmesi ve paylaşılmasına karar verildi. Bu toplantıda varılan sonuçlar yerel olarak üretilen, uzun süre muhafaza edilen menemen, salça ve reçellerin üretimi ile başlanması idi. Bu amaç ile her hafta atölye çalışmalarında kullanılmak üzere kurutulacak ya da salça, konserve reçel gibi pişirilmesi uzun süren konserve ürünlerin yapımında kullanılacak malzemeler katılımcılara dağıtılacak ve kurutma üniteleri ve güneş ocaklarını kullanmaları desteklenecek, ortaya çıkan sorunlar tartışılacak, üretime en uygun yiyecekler belirlenmiş olacaktır. Bu atölye çalışmalarının beşincisi 2 Temmuz tarihinde yerel yöneticilerin ve çevre köylerin katılımıyla düzenlenmesi planlanan Kermes sırasında gerçekleştirildi ve o tarihe kadar güneş enerjisi kullanıalrak üretilen ürünler de 1. Kermes'de tanıtıldı.

Yapılan planlama doğrultusunda Haziran ayı boyunca her haftanın Cuma ya da Cumartesi günü güneş ocaklarının kullanımına yönelik atölye çalışmaları Kerkenes Eko- Merkezinde yapılmaya başlandı.
 
Güneş ocakları ve kurutma ünitelerinin kullanılmasına, mekan ısıtma için köyde uygun yapının belirlenmesine yönelik toplantı Kazı evinde düzenlendi.
 
Güneş ocaklary kullanymy syrasynda ilk denemeler sac, toprak ve metal tencerelerde denemler yapyldy ve hepsinde başaryly sonuçlar elde edildi.
 
Yapılan planlama doğrultusunda Haziran ayı boyunca her haftanın Cuma ya da Cumartesi günü güneş ocaklarının kullanımına yönelik atölye çalışmaları Kerkenes Eko- Merkezinde yapılmaya başlandı. Güneş ocaklarında pişirilmek üzere yiyecekler önce katılımcı bayanlar tarafından hazırlandı. 
 
İlk olarak denenen yemeklerden biri de biber dolması idi
 
Güneş ocakları kullanımı sırasında ilk denemeler sac, toprak ve metal tencerelerde denemeler yapıldı ve hepsinde başarılı sonuçlar elde edildi. En verimli pişirme dış yüzeyi siyah renkli aluminyum tencerelerde sağlandı. Güneşli bir günde ortalama rüzgarlı bir havada yemekler tüp ile pişirme süresinde pişirilebiliyordu. Yapılan çalışmaların amacı toplu denemelerde hem güneş ocaklarının kullanılmasının öğrenilmesi hemde köylerde var olan imece geleneğinin güneşle pişen yemeklerle devam etmesiydi. Her hafta farklı malzemler kullanılarak reçel, yemek harcı, soslar, komposto, biber dolması, yaprak sarması ve taze fasülye gibi çeşitli sebze yemekleri yapıldı. Böylece normal ocaklar ile pişirilebilen her yemeğin güneş ocakları ilede pişirilebileceği bu kez köy halkı tarafından tekrar denenmiş oldu.
 
Toprak kaplar özellikle güneş ışığının fazla güçlü olmadığı sabah ve akşamüztü saatlerinde kısık ateşte hazırlanacak güveç yemekleri için başarılıydı.
 
Hazırlanan yemeklerin bir kısmı denenmek üzere tüketilirken bir kısmı kavanozlarda Kermesler için muhafaza edilmeye başlandı. Bu atölye çalışmalarının beşincisi 2 Temmuz tarihinde yerel yöneticilerin ve çevre köylerin katılımıyla düzenlenmesi planlanan Kermes sırasında gerçekleştirildi ve o tarihe kadar güneş enerjisi kullanıalrak üretilen ürünler de 1. Kermes'de tanıtıldı
 
Denenen farlı malzemelerden pişirme kapları içerisinde en verimlisi dış yüzeyi siyah aluminyum tencerelerdi.
 
Çalışmalarda güvenli kullanım konusunda katılımcılar bilgilendirildi ve herkesin ocakları kullandığı surece güneş gözlükleri ile ocaklara yaklaşmasına özen gösterildi. Güneş ocakları odaklarında oluşan ısı ve parlak ışıktan korunmak için köy halkına Dernek tarafından sağlanan güneş gözlükleri ile kullanıldı.
 
 
 
Çalışmaların 3üncü haftasında katılım artmıştı ve katılan bayanlardan herbiri o gün proje ekibi yönetiminde kendi sorumluluklarında olan ocaklarda yemeklerini pişirdiler.
   
Güner Mutaf bayanlara güneş ocaklarının güneşe göre yönlendirilmeisnde kolay takibi sağlayacak bilgiler verdi.
 

Güneş ocaklarının kullanımına ilişkin yapılan toplantılar boyunca katılımcılar güneş ocaklarının kullanımı ve kullanıcı güvenliği ile ilgili gerekli bilgileri edinmişlerdi. Bu toplantıların sonunda 3 hafta düzenli olarak toplantılara katılan ve takip eden iki hafta boyunca da toplu çalışmalara katılmayı kabul edenlere evlerinde kullanmaları için dağıtıldı.

Haziran ayı boyunca yapılan 5 toplantının tümü güneş enerjisinin kullanımının ve bu doğal enerji kaynağından kırsal ortamda nasıl faydalanabileceği üzerine birer bilgilendirme toplantısı ile başlıyordu. Bu toplantılar sırasında temiz enerji kullanımının çevre üzerindeki iyileştirici etiklerinden, yerel ürünlere katma değer sağlayarak ekonomik faaliyetlerin güçlendirildiği sürdürülebilir bir köy hayatının sağlanmasına kadar birçok konu tartışıldı. Hem evlerde kullanılan enerji konusunda bilincin oluşturulması hemde reçel salça kuru tarım ürünlerinin üretilmesi gibi konularda kadınlar en önemli aktörler olduğundan bu toplantılar oldukça yararlı bilgilerin yayılmasını ve kadınların bu konularda oynadıkları rolu anlamalarını sağladı.

 
   
 
Üretilen yerel gıdalardan en çok ilgi çekenlerden biri de Kerkenes Krakeri olarak anılmaya başlanan ve köy ekmeğinden yapılan bir tür cips oldu. Yufka ekmeği açıldıktan sonra farklı şekillerde katlanarak kurutulması ile elde edilen bu cips toplantılar sırasında güneş ocaklarında yemekler pişmeye bırakıldığı sürede bayanlar tarafından hazırlandı ve Kermeslerde paketlenerek satılmaya başlandı.
 
Bu çalışmalar ve düzenli toplantılar sırasında kadınlarında köy derneğine üye olmaları ve yapılacak çalışmalarda söz hakkı olmaları fikri öne çıktı. Bu gelişme ile başlangıç olarak 15 bayanın dernek üyesi olarak kayıtları yapıldı. Bundan sonra gerçekleştirilecek köy etkinliklerinde şimdiye kadar aktif olarak katılmayan kadınlarında hem karar alma hem de doğrudan yararlanıcı olma şansı için ilk adımlar atılmış oldu.
 
 
   
 
Eko-Merkezde yapılan toplantıları takip eden haftalarda evlere dağıtılmış olan güneş ocaklarında kermeslerde tanıtılmak üzere reçel ve yemek sosu gibi kavanozlanarak uzun sğüre dayanabilen yiyecekler üretilmeye devam edildi. Bunun için malzemeler kadınların temsilcilerinden Nevin Erciyes, Ayşe Muratdağı ve köy asistanı Harun Muratdağı tarafından tartılarak her eve dağıtılacak şekilde hazırlandı. Köyde dolaşarak malzemeleri ve kavanozları dağıtan Harun 2 gün sonra hazrılanmış reçel ve yemek sosolarını topladı ve etiketleyerek hazır hale getirdi.
 
Ağustos ayının sonlarına doğru kurutma sezonunda başlaması ile kurtuma fırınlarında ilk denemeler başladı. Köyün ortak kullanımı için hazır hale getirilen iki adet kurutma ünitesi öncelikle patlıcan ve biber kurutmada kullanılıyor. Belli bir süre boyunca kullanan kişi adına etiketlenen unite rafları herkesin kendi ürünlerini doldurması ile kapatılıp kuruma süresince kapalı tutuluyor.
 
 
 
Güneş ocakları ve kurutma uniteleri ile ilgili çalışmalar devam ederken su ısıtma sistemi de bu faaliyetler boyunca Dernek binasında sıcak suyun kullanılmasını sağladı. Bu basit ve ucuz sistem köyde hem bayanlar hemde erkekler için oldukça kullanışlı idi. Dernek binasında yapılan uygulamadan sonra köyde ilk olarak Osman Muratdağı aynı sistemi geliştirip kendi evinde kurarak kullanmaya başladı.