sayfa tasarımı Ferhat Can


 
 

Mevcut Güneş Enerjili Tasarımlarının Kullanımlarındaki Zorluklar
Yozgat Şahmuratlı Köyü'nde bulunan güneş enerjili tasarımların kullanımlarında yaşanan bazı zorluklardan dolayı, yerel halk tarafından günlük yaşamda çok fazla tercih edilmemektedirler. Örneğin, mevcut güneş ocakları manuel olarak güneş ışınlarının açısına göre değiştirilmek zorundadırlar. Bu durum pişirme sürecini sürekli takip edilmesini gerekmektedir. Bunun sonucunda da zaman ve işgücü kaybı yaşanmaktadır. Güneş ocaklarının taşımak için ağır olması da, yer değiştirilmesini ve gerekli açıya doğru döndürülmesini zorlaştırmaktadır. Yağmur, don gibi hava olaylarından güneş ocağının yüzey kaplamaları çok çabuk yıpranmakta ve kullanılmaz hale gelmektedir. Bu sorunları çözebilmek için güneş enerjili tasarımların iyileştirilmesi gerekmektedir. 

Güneş Enerjili Tasarımların Yaygınlaştırılması ve Farkındalığının Arttırılması
Kırsalda yemek pişirme ve ısınma için kullanılan enerji sınırlı olarak temin edilebilinen odun ve kömürden sağlanmaktadır. Bir diğer enerji kaynağı da hane bütçesini zorlayan tüpgazdır. Bu sorunların çözülmesi için sınırlı kaynakların tüketimini azaltacak ve enerji maliyetlerini düşürecek güneş enerjili tasarımların kullanılması gerekmektedir. Ayrıca güneş enerjili tasarımların kullanılmasıyla, mevcutta kullanılan odun/kömür ve tüpgazın neden olduğu karbon salınımı azalacak, temiz bir çevre sağlanmış olacaktır.

Yozgat Şahmuratlı Köyü'nde gündelik yaşamda ise yemek pişirme ve ısınma için tüpgaza, oduna ve kömüre alternatif olarak, güneş enerjili tasarımlar kullanılmaktadır. Bu tasarımların kullanımı karşılaşılan zorluklar nedeniyle istenen düzeyde olmadığından, kullanılım sıklığının ve kullanıcı sayısının artması için, farkındalığın arttırılması gerekmektedir. Yozgat Şahmuratlı Köyü'nde güneş ocaklarını kullanan 15 ailenin, yaşadıkları kolaylıkları, zorlukları ve sağladığı faydaları, düzenlenecek seminer ve panellerde kendi halklarına ve komşu köylerde yaşayanlara aktarmalarının güneş enerjili tasarımların yaygınlaştırılmasında faydalı olması beklenmektedir. Yozgat Şahmuratlı Köyü'nde güneş enerjili tasarımlar için geliştirilecek olan sürdürülebilir kalkınma modelinin genişleyerek Türkiye'nin kırsal yerleşim birimleri tarafından kullanılması hedeflenmektedir.

Marka Tescil için Gerekli İzin ve Belgelerin Eksikliği
Kullanılan geleneksel kurutma yöntemleri çoğu zaman gerekli hijyenik ortamlarda gerçekleştirilememktedir. Genellikle de kurutma işlemi insan ve çevre sağlığına zararlı kimyasallar ile desteklenmektedir. Güneş enerjili tasarımlarla meyve ve sebzeler hiçbir kimyasal katkı olmadan sadece güneş ışığı ile kurutulmaktadırlar. Böylece insan sağlığı ve çevre zarar görmeden her türlü sebze ve meyve hijyenik olarak dört mevsim boyunca tüketilebilmektedir. Yozgat Şahmuratlı Köyü'nde üretim yapılan Kerkenes Eko-Merkez'deki atölye ve güneş enerjili tasarımlar gerekli sağlık izin belgelerine henüz sahip değildirler. Ayrıca üretilen ürünlerin satılması için yasal bir oluşum da Şahmuratlı Köyü'nde henüz kurulmamıştır. Yozgat Şahmuratlı Köyü-Kerkenes Eko-Merkez'de üretilen ürünlerin güvenilir ve hijyenik olduğunu gösteren onaylı sağlık belgesi başvurusu yapabilmek üzere sağlanması gereken kriterlerin ne olduğunun araştırılması ve gerekli altyapının hazırlanması gerekmektedir. Proje kapsamında, Kerkenes Markası tescillenecektir. Şahmuratlı Köyü'ndesatışların daha sonra yasal bir çerçevede yapılabilmesi için, sağlık ve AB Mevzuatlarına uygun standartların neler olduğu uzmanlarca gerçekleştirilecek çalışmalar ile ortaya çıkacaktır.

Yozgat Şahmuratlı Köyü'nde Güneş Enerjisi ile Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma Modeli
Yozgat Şahmuratlı Köyü'nün mevcut bulunduğu sosyo-ekonomik durumunu geliştirmek ve güneş enerjisi odaklı sürdürülebilir kırsal kalkınma modeli oluşturmak için, güneş enerjili tasarımlar iyileştirmiş, yatırımlar gerçekleştirilmiş, bu yatırımları ürüne dönüştürülmüş ve ürünleri pazarlayabilen bir kurgu gerekmektedir. Özellikle yerelde üretim, yerel ustalık, yöresel geleneklerin devam ettirilmesi gibi projenin sürdürülebilirliğini sağlayacak çalışmalara önem verilmeli, yereldeki bütün paydaşlar ile proje paylaşılarak katılımın ve yaygınlaştırlmanın sağlanması gerekmektedir. Bu model sadece Yozgat Şahmuratlı Köyü'nde değil çok büyük bir güneş enerjisi potansiyeline sahip Türkiye'nin diğer kırsal yerleşimlerince örnek alınarak kendi şartlarına göre uyarlanmalıdır.