KAZILAR

Saray Yapı Grubu

      Saray Yapı Grubu’nda gerçekleştirilen kazı çalışmaları David Stronach ve asistanı Isabelle Ruben tarafından yürütülmüştür. Yapı Grubu’na girişi sağlayan anıtsal kapının yeri belirlenmiş, dikmeli Kabul Salonu’nda araştırmalara devam edilmiş ve kesme taş duvarlı ve kumtaşı döşemeli başka bir özel yapı incelenmiştir.

      Anıtsal kapının iri granit kesme taş bloklardan inşa edilmiş, yatay kare kesitli ahşap hatıllı ve iri işlenmiş kumtaşı bloklarından tek bir sıra harpuştalı olan köşe kısmı ortaya çıkarılmıştır. Kumtaşı bir kaideye ait parçalar, etkileyici bir giriş yapısını çağrıştırmaktadır. Bu kapı, Saray Yapı Grubu’nun doğu ucunda yürütülen ve büyük ihtimalle kısmen özgün taş kaplı giriş üzerinde yer alan Yapı B’nin inşasını da içeren önemli ve geniş kapsamlı bir tadilat çalışması sırasında yapılmış olmalıdır (Şekil 8, 9, 10 ve 11). Taş döşemenin üzerinde, büyük ihtimalle bir zamanlar özgün kapıyı süsleyen bronz levhalardan kesilmiş büyük bir çift yaban keçisi tasviri (ibex) bulunmuştur (Şekil 16).

      Anıtsal kapı, girişteki tanımlı açık alanın diğer ucunda yer alan bir Kabul Salonu’na açılmaktadır. Bu büyük yapı, dikmeli bir salon ile bir ön odadan oluşmaktadır. Kenar uzunluğu 20 metreyi bulan ana salonun tavanı, yaklaşık 1,00 m. çapında ve içbükey profilli oyma kumtaşı kaideler üzerinde yükselmekteydi. Her sırada beş dikme içeren binanın söve ve eşikleri ile birlikte bu dikmeleri de daha sonraki bir tarihte çalınmış ve yerinde yalnızca kırık parçaları kalmıştır. Çatı, yangın sırasında döşemenin tamamen pişerek sertleşmesine neden olan çalı demetleri ya da arduvaz ile kaplanmış olmalıdır.

      Kabul Salonu’nun kuzeyinde, görünüşte Saray Yapı Grubu’nun farklı bir bölümünde inşa edilmiş başka bir geniş merkezi girişli iki odalı yapı olan Kesme Taş Bina’da (Şekil 12) kazı çalışmaları yürütülmüştür.

      Bu Kesme Taş Yapı’nın en önemli özelliği iç ve dış yüzünde yer alan tek bir sıra granit sahte kesme taş dokusunun varlığıdır (Şekil 12b,12c ve 12d); bunların üzerinde moloz taş dolgulu bir ahşap iskelet sistemi yükselmekte ve onun üzerinde de ahşap kirişler ile taşınan, saz örtülü bir toprak dam olduğu düşünülen bir üst örtü yer almaktaydı. Duvarların ahşap çatkılı üst kısmı toprak ile sıvanmış, granit blokların yüzü ise sıvanmadan bırakılmıştır. Dış odanın (Oda 1) iç çevresinde bir sıra kumtaşı döşeme kaplaması bulunmaktadır. Kesmetaş bloklar ile eşik taşları arasında kalan alanı doldurmak için tebeşir taşı bloklar (Şekil 12b ve 12c) boşluk bırakmayacak şekilde yerleştirilmiştir.

      Granit kesme taş blok yüzlerinin üç kenarı hafifçe pahlanmış, alt kenarı ise biraz çıkıntılı bırakılmıştır. Dış odanın iç yüzünde yer alan kesme taş bloklardan ikisinin yüzünde, keski ile kazınmış uzun işaret dizilerine rastlanmıştır (Şekil 12d ve 12e). İç odada yer alan bazı blokların üzerinde de daha az sayıda işaretten oluşan benzer diziler bulunmaktadır (Şekil 12f). Bu tür kazınmış izler genellikle taşçı işareti olarak nitelendirilmekle birlikte, bu örnekte işaret dizilerinin yeri ve uzunluğu alışılmıştan farklıdır. Kapı açıklıklarının iki yanında bulunanlar dahil, kesme taş blokların bir kısmı çalınmıştır.

      Yangının neden olduğu yüksek ısı, taşların büyük bölümünün çatlamasına neden olduğundan, duvar ve döşeme yüzeylerinin kazıcı hayvanların aktivitesini ve derin köklü bitkilerin büyümesini engelleyen jeotekstil ile kaplanması ve yeniden toprakla doldurulması zorunlu görülmüştür.